БИШКEК, 6 август /«Дунё» АА/. Қирғизистонлик сиёсатшунос, «Ала-Тоо» халқаро университети профессори Кубан Таабалдиев «Дунё» АА учун интервьюсида Президент Шавкат Мирзиёевнинг Туркманистондаги «Аваза» туристик зонасида бўлиб ўтган БМТнинг Денгизга чиқиш имкони бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича учинчи конференциясидаги иштироки якунлари ҳақидаги фикрларини билдирди:

- Авазада бўлиб ўтган БМТнинг Денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар бўйича учинчи конференцияси транспорт ва логистика инфратузилмаси, савдони осонлаштириш, минтақавий интеграция ва ташқи таъсирларга чидамлилик масалаларига бағишланади.

Бу мавзулар, айниқса, денгиздан икки баравар узоқда жойлашган дунёнинг икки давлатидан бири бўлган Ўзбекистон учун долзарбдир.

Ўзбекистон ўзининг географик муаммосини фаол равишда стратегик устунликка айлантирмоқда. Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Марказий ва Жанубий Осиёнинг ўзаро боғлиқлигини мустаҳкамлаш, Трансафғон йўлагини барпо этиш, "Буюк ипак транспорт ҳалқаси" концепциясини ишлаб чиқиш, транспорт платформаларини рақамлаштириш бўйича кенг кўламли лойиҳалар амалга оширилмоқда. Бу лойиҳалар мамлакатнинг денгизга чиқиш имкони бўлмаган мамлакатларни ривожлантириш дастурлари доирасидаги мажбуриятларига бевосита мос келади.

2025 йил апрель ойида Самарқандда бўлиб ўтган "Европа Иттифоқи – Марказий Осиё" саммитида янги стратегик "йўл харитаси" қабул қилинган эди. Унинг мақсади минтақанинг ЕИ билан транспорт ва хомашё интеграциясини кучайтириш ва Транскаспий йўлаги орқали жаҳон бозорларига хавфсиз чиқишни таъминлашдан иборат.

Ўзбекистон денгизга чиқиш имкони бўлмаган бошқа Марказий Осиё давлатлари билан ҳамкорликни фаол қўллаб-қувватлайди ва минтақада ҳам, ундан ташқарида ҳам транспорт ва иқтисодий алоқаларни ривожлантириш стратегиясини илгари суради.

Транспорт лойиҳаларини амалга ошириш учун Ўзбекистон минтақавий форматлар – ШҲТ, ТДТ ва СПEСАда фаол иштирок этмоқда. Мамлакатда темир йўлларни модернизация қилиш, мультимодал терминаллар қуриш, логистика хабларини янгилаш, "Ўзнавигатор" рақамли платформасини жорий қилиш республикани Марказий, Жанубий ва Шарқий Осиё ўртасидаги муҳим транспорт кўпригига айлантирмоқда.

Ўзбекистоннинг фаолияти БМТнинг денгизга чиқиш имкони бўлмаган мамлакатларнинг транспорт алоқаларини яхшилаш ва барқарор ривожланиш мақсадларига мос келади. Ўзбекистон БМТга Марказий ва Жанубий Осиё бўйича кўплаб давлатлар томонидан қўллаб-қувватланган, минтақавий инфратузилма ва интеграцияни мустаҳкамлашга қаратилган резолюцияни тақдим этди. Стратегия географик узоқликни логистик устунликка айлантириш, иқтисодиётнинг ташқи зарбаларга чидамлилигини ошириш ғоясига асосланади.

Авазадаги анжуманда иштирок этаётган давлатлар транспорт логистикасини ривожлантириш, савдони рақамлаштириш, барқарор ривожланиш ва минтақалараро интеграция бўйича янги ташаббуслар бўйича келишиб олишга интилмоқда. Ўзбекистон минтақадаги барча давлатлар учун долзарб бўлган муҳим масалалар бўйича халқаро форумлар, конференциялар ва давра суҳбатларини мунтазам ташкил этиб, бу жараёнларда етакчи роль ўйнаш ниятида.

БМТ конференциясининг Авазада ўтказилиши Марказий Осиёнинг денгизга чиқиш имкони бўлмаган мамлакатлари учун барқарор ривожланиш моделини кўрсатувчи минтақа сифатидаги мақомини таъминлаши мумкин.