ДЕҲЛИ, 11-декабр. /“Дунё” АА/. Ўзбекистон маданий меросининг ўн еттинчи элементи жаҳон миқёсида эʼтироф этилди – бугун қорақалпоқ ўтови ЮНЕСКО Инсон­ият номоддий маданий меросининг репрезентатив рўйхатига бир овоздан киритилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.

Бу тарихий қарор Ҳиндистон пойтахтида ЮНЕСКО Номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш ҳукуматлараро қўмитасининг 20-сессиясида қабул қилинди.

Ўзбекистон, Қозоғистон ва Қирғизистон кўчманчи туркий халқлар уйи – ўтовни ЮНЕСКОнинг Репрезентатив рўйхатига киритиш бўйича қўшма номинация тақдим этган эди.

Қорақалпоқ ўтовининг ЮНЕСКО рўйхатига киритилиши бутун Ўзбекистон ва хусусан, Қорақалпоғистон Республикаси учун улкан ижтимоий-сиёсий ва маданий аҳамиятга эга бўлган муҳим воқеадир.

Қорақалпоқ ўтови («қора уй») – ўзига хос конструктив ечимлари, нақшлари ва рамзлари билан ажралиб турадиган, қорақалпоқ халқининг дунёқараши, эстетикаси ва табиий турмуш шароитини акс эттирувчи ноёб халқ меʼморчилиги намунасидир. Унинг халқаро миқёсда эʼтироф этилиши эса миллий ўзликни сақлаш ва оммалаштиришга хизмат қилади.

Мазкур воқеа Ўзбекистон раҳбариятининг бой маданий-гуманитар меросни халқаро майдонда илгари суриш бўйича изчил ва муваффақиятли саʼй-ҳаракатларининг ёрқин далили бўлди, мамлакатимизнинг очиқлиги ва жаҳон мероси намуналарини сақлаш тамойилларига содиқлигини таʼкидлади.

Қорақалпоқ ўтовининг рўйхатга киритилиши сўнгги йилларда Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасида жадал ривожланаётган ҳамкорликнинг ёрқин самараларидан биридир. Ўзаро манфаатли шериклик, айниқса, жорий йилнинг октябр-ноябр ойларида тарихий Самарқанд шаҳрида ЮНЕСКО Бош конференсиясининг 43-сессияси ўтказилгандан сўнг янги босқичга кўтарилди.

Қорақалпоқ ўтови Ўзбекистон маданий меросининг ЮНЕСКОнинг турли рўйхатларига киритилган ўн еттинчи элементи бўлди, мамлакатимизнинг Буюк ипак ёълидаги жаҳон сивилизациясининг асосий марказларидан бири сифатидаги мақомини яна бир бор тасдиқлади.

Айниқса, сўнгги 7-8 йил ичида Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасидаги ҳамкорлик ташкилот рўйхатларига бир нечта муҳим номоддий ва табиий маданий мерос элементларининг киритилишига олиб келди. Мисол учун, ЮНЕСКО Ҳукуматлараро қўмитасининг 20-сессиясида қорақалпоқ қўбизини тайёрлаш ва ижро этиш бўйича анʼанавий билим ва кўникмалар ҳам Зудлик билан муҳофаза остига олиниши лозим бўлган номоддий маданий мерос рўйхатига киритилди.

Қорақалпоқ ўтовининг киритилиши нафақат монументал ёдгорликларни, балки авлоддан-авлодга ўтиб келаётган жонли анʼаналар ва кўникмаларни – халқнинг қалби ва руҳини асрашга қаратилган муваффақиятли ишларнинг узвий давомидир.

Ушбу воқейлик Қорақалпоғистон ва бутун Ўзбекистоннинг сайёҳлик жозибадорлигини ошириш, ўтов тайёрлаш билан шуғулланувчи ҳунарманд-усталарни қўллаб-қувватлаш, илмий тадқиқотлар олиб бориш, анʼанавий кўникмаларни ёш авлодга етказиш, унинг боқийлигини таʼминлаш учун янги имкониятлар очади.

Қорақалпоқ ўтовининг Репрезентатив рўйхатга киритилиши мазкур тарихий бойликнинг халқаро эʼтирофи ва кўчманчилик маданиятининг ноёб рамзини сақлаб қолиш кафолати бўлди.