АШХОБОД, 22 апрель. /"Дунё" АА/. Ўзбекистон Президенти ҳузуридаги Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти (СМТИ) бўлим бошлиғи Алишер Қодировнинг "КАДҲК-Марказий Осиё: янги минтақавий дипломатия модели" сарлавҳали мақоласи Туркманистоннинг "News Central Asiа" сайтида рус ва инглиз тилларида эълон қилинди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.

Мақолада халқаро экспертлар ҳамжамияти замонавий дунёда минтақавий дипломатия ролининг ўзгаришини диққат билан кузатиб бораётгани таъкидланган. Муаллифга кўра, турли минтақалар ўртасидаги дипломатик мулоқот нафақат халқаро алоқаларни мустаҳкамлаш, балки давлатларнинг ўзаро боғлиқлиги ортиб бораётган шароитда глобал муаммоларни самарали ҳал этишнинг асосий воситасига айланмоқда.

"Шу нуқтаи назардан, Кўрфаз араб давлатлари ҳамкорлик кенгаши ва Марказий Осиё давлатлари ўртасидаги ҳамкорлик формати минтақалараро ўзаро ҳамкорликнинг ўзига хос моделини ифодалайди, – деб ёзган у. – Бу форматнинг ўзига хослиги шундаки, у иккита геостратегик муҳим минтақани бирлаштиради, уларнинг ҳар бири ўзига хос ривожланишга эга, лекин айни пайтда чуқур тарихий, маданий ва диний алоқаларга эга.

Таъкидланишича, КАДҲК ва Марказий Осиё ўртасида тизимли дипломатик мулоқотни шакллантириш бир неча муҳим босқичларни босиб ўтди ва уларнинг ҳар бири икки минтақа ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантиришга катта ҳисса қўшди.

"2023 йил 19 июль куни Саудия Арабистонининг Жидда шаҳрида Кўрфаз араб ҳамкорлик кенгаши ва Марказий Осиё давлатлари давлат раҳбарларининг биринчи тарихий саммити бўлиб ўтди. Мазкур воқеа икки минтақа ўртасидаги муносабатларда янги босқични бошлаб берди ва тизимли кўп томонлама ҳамкорликка асос солди", – дейилади материалда.

Шунингдек, биринчи саммитнинг энг муҳим натижаси 2023-2027 йилларга мўлжалланган КАДҲК ва Марказий Осиё давлатлари ўртасида қўшма ҳаракатлар режасининг қабул қилиниши бўлгани қайд этилган. Ҳужжатда ҳамкорликнинг асосий йўналишлари, жумладан, сиёсий мулоқот ва хавфсизлик масалалари, иқтисодий ҳамкорлик ва сармоявий имкониятлар, халқлар ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлаш ва бизнес тармоқлари ўртасида самарали шериклик алоқаларини ўрнатиш белгилаб берилди.

2025 йил май ойида Ўзбекистонда бўлиб ўтиши режалаштирилган Иккинчи "КАДҲК – Марказий Осиё" иккинчи саммитига фаол тайёргарлик бошланди. Саммит ўтказиладиган жой сифатида Марказий Осиёнинг энг қадимий шаҳарларидан бири, бой тарих ва маданий меросга эга Самарқанднинг танлангани рамзий маънога эга.

"Ушбу моделнинг салоҳияти икки томонлама ҳамкорлик доирасидан ташқарига чиқиб, Арабистон ярим оролидан Хитой чегараларигача бўлган улкан ҳудудда янги транспорт-логистика йўлаклари, энергия иттифоқлари ва инвестиция механизмларини шакллантириш шароитида стратегик аҳамиятга эга", – деб ёзган СМТИ эксперти.